Arma yelken çağının motorudur. Arma, arma diyoruz da bilmeyenler için nedir bu arma? Rüzgârın işe dönüştürülmesidir. Yelkendir sonuçta rüzgârı işe dönüştüren ama armasız bir yelken bayrak gibi dalgalanır rüzgârda, hiçbir işe yaramaz. Yelken işe yaramazsa, en iyi gövdeyi yapın fark etmez, o gövde hiçbir yere gitmez. Gövde kadar önemlidir arma.
Arma, yelkenin kontrol altına alınıp rüzgâr enerjisinin işe çevrilmesini sağlayan aksam ve donanımların tamamıdır. Yani ipler, teller, direkler ve diğer çubukların belli bir sisteme göre düzenlenmesiyle yelkenlerin ve dolayısıyla rüzgârın kontrol edilmesi, özetle yelkenlerin bir yerlere tutturulması, monte edilmesidir.
Motor da pek farklı değildir, kullanılabilmesi için bir yere tutturulması, monte edilmesi gerekir. Ama motorun kendi dairesi, makine dairesi varken, arma güvertenin tamamına yayılır, baştan kıça, aşağıdan yukarıya doğru.
Motora yakıt gereklidir. Bir yerler kazılır o yakıtın hammaddesi çıkartılır, işlenir, depolanır, dağıtılır, sonra sizin tanklarınıza gelir. Yanınızda taşırsınız. Bir de para. Rüzgârı taşımazsınız. Etrafınızdadır. Bedavadır. Çıkartmak, taşımak, depolamak yoktur. Bir tek armayı kurmak için biraz zaman ve çok daha az para. Eğer modern ve pahalı armalara gitmeyecekseniz ve ellerinizle uğraşmayı göze alıyorsanız, bez, halat ve ahşap, ihtiyacınız o kadardır.
Üç aşaması vardır armanın:
İlk önce tasarım. Yelken alanını nasıl dağıtacağınıza karar vereceksiniz. Tek direk mi, çok direk mi? Nerelere yerleştirilecekler? Kıç mı, yoksa baş yelken alanı mı daha büyük olacak? Az sayıda büyük yelken düzeni mi, yoksa çok parçalı ufak yelkenler mi?
Ardından, bir kez yerler belirlendikten sonra direkleri ve diğer aksamı ıstralyalar, çarmıhlar ve patrisalarla sabitleyeceksiniz. Armasına göre, çubuklar, serenler, gönderler, bumbalar, gizler, civadra ve bastonlar. Ayrıca bunlara makaralar, boğatalar, babalar ve koç boynuzları hazırlanacak. Tüm bunlara sabit arma deniyor.
Son aşamada, yelkenler de dikildikten sonra, tüm bunları kontrol ve idare edecek donanımlar hazırlanır. Yine armasına göre, ıskotalar, kandilisalar, abliler, köstekler, borinalar, borinatalar, istingalar, mantilyalar, prasyalar vb gibi, çoğu palangalarla desteklenmiş donanımlar. Ve en sonunda da yelkenler fora.
Kayık 1934 projesini desteklemek isterseniz, sitemize (kayik1934.org) abone olup Destek sayfasını inceleyebilir ve dilerseniz projemizde sizin de payınız olabilir, sizin projeniz de olur.
Timuçin Binder
Bình luận