Sakoleva Arma
"Yelkenlimizin ana arması sakoleva. Çok eski bir yelken. Aşağı yukarı 2500 yıllık. Ama sadece bununla kalmayacağım Ege'nin diğer geleneksel armalarını da deneyeceğim. Bu kayığı bir geleneksel armaları araştırma ve deneme kayığı olarak düşündüm."
Kayığın armasının yapımıyla ilgili fotoğrafları biraz aşağıda görebilirsiniz.
Yelkenlimizin ana arması sakoleva. Sakoleva hem yelkene hem de bu yelkenin armasına verilen ad. Soldaki tırhandilde en basit biçimiyle bir sakoleva yelken ve arması görülüyor.
Çok eski bir yelken. Aşağı yukarı 2500 yıllık. 1930'ların sonuna kadar var olmuş. Artık yok. Olmadığı gibi hakkında herhangi bir bellek de kalmamış. Görenler, denizci bile olsalar, ilk anda şaşırıyorlar, nasıl bir şey olduğunu çözemiyorlar.
Ben de ilk karşılaştığımda şaşırmıştım. Sonra araştırdıkça ilgimi çekti ve nedense çok da estetik buldum. Sonunda bu yelkeni denemeye, hatta denizi onunla yaşamaya karar verdim.
Yelkenlimizin ana ve ilk arması sakoleva olacak. Ana diyorum, çünkü sadece sakolevayla kalmayacağım. Geleneksel armalar özel ilgi alanım. Özellikle de Ege armaları. O yüzden bu kayığı bir geleneksel armaları araştırma ve deneme kayığı olarak düşündüm.
Bu arada belirteyim armaların tasarlanması ve hazırlanması benim işim.
Foto Naftotopos adlı Yunan sitesinin arşivinden.
Bu yüzden iki farklı direk yeri tasarladım. Armasına göre direğin yerini değiştirebileceğim. Amacım geleneksel armaları ve bunlarla yapılan denizciliği yaşayabileceğim, yaşayabileceğimiz bir kayık.
Bu denemeler ilk önce sakoleva arma türleriyle başlayacak. Sakoleva armanın kimi epeyce karmaşık çeşitli türleri var. Daha sonra da başta latin ve pıraçera olmak üzere diğer armalara geçeceğim. Hedef bu. Ekonomik koşullar ne kadarına izin verir, hep beraber göreceğiz.
Tabii bir de tüm bu armaların hazırlanması, gerekli bileşenlerinin yapılması ve daha sonra da düzenli bakımları var ki, bence bu kısım son derece heyecanlı olacak. Bir tek ben mi keyif alıyorum bundan acaba? :)
Bu biraz merak, kişisel ilgi. Bir de bu yelken kültürü tamamen kaybolmasın istiyorum. Gerçi kayboldu da belki canlanır diye ümitleniyorum. Ama canlanmasa bile hiç olmazsa bu tür araştırmalarla geride belge bırakmış olacağım. Böylece insanlar bir zamanlar bu sularda ne kadar zengin bir yelken dünyası olduğunu görsünler ve eğer bunu yeniden canlandırmak isterlerse de yararlanabilecekleri kaynaklar ve veriler olsun. Umarım becerebilirim.
Sakoleva yelkenle karşılaşmamı merak ediyorsanız Sakoleva Tırhandil sayfasında daha geniş bir yazı sizi bekliyor.
Kayığın en basit arma planı.
Kayığın hedeflediğim armasının ölçekli planı.
Kayığımızın Armasının Yapımı
Kayığımızın armasını ben (Timuçin Binder) yapıyorum. Hem gerekli arma planlarını hem de teknik kısmını. Direk, gönder, gabya çubuğu
ve gabya serenini İsmail Bilge Usta yaptı. Ahşap aksamın zımparası ve ilk kat astar boyasında gönüllü arkadaşlar yardımcı oldular. Civadra (baston) ve mayistra serenini (ana seren) ben yapacağım. Makaralarımızdaysa hem eski makaraları dönüştürüyorum hem de Giresun'dan Murat Gül Usta ham olarak bir takım makaralar gönderdi. Bir tek dillerini takacağım. Henüz sabit armaya başlamadım.